SEYYİD ALİZÂDE’NİN HIZIRNÂME’Sİ BAĞLAMINDA ALEVÎ DÜŞÜNCESİNDE HIZIR İNANCI
Özet
Hızır inancı, farklı isimlerle de olsa birçok toplumda görülmektedir. İslam toplumlarında bu düşüncenin kabul görmesinde nasların doğrudan katkısı olmuştur. Türk halk inancında önemli karşılığı olan bu inanç Alevî-Bektâşî düşüncesine tesir etmiştir. Hızırnâme, Hızır ve ricalü’l-gayb denilen veliler hakkındaki telakkilere ait manzum eserlerin ortak adıdır. Hızırnâmler, ihtiva ettikleri özellikleri bakımından, Alevî-Bektâşî düşüncesinde Buyruklar kadar önemlidir. Bu eserlerde Alevî-Bektâşî düşüncesinde önemli olan çok sayıda inanç ve kavramlara yer verilmektedir. Bunlardan bazıları; dört kapı kırk kam, üç sünnet, yedi farz, musahiplik, kurban, dâr, on iki imam, tecellâ ve teberrâ, Ali-Muhammed, Hasan, Hüseyin, gibi kavramlardır. Hızır’ın uzun yaşanması ile imamın gaybeti arasında irtibat kurulmaktadır. Ayrıca eserde çeşitli oranlarda Şii etkileşimi görülmektedir. Bu makalede Seyyid Alizâde’ye ait Hızırnâme’deki Hızır inancı ve Hızır ve tipolojisi ele alınmaktadır.
Bu dergide yayımlanan makalelerin telif hakkı Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi'ne aittir. Yayıma kabul edilen makalalerin yazarları, kendilerine gönderilen "Telif Hakkı Devir Formu"nu imzalayarak dergi editörlüğüne posta ya da elektronik posta yoluyla iletmelidirler. Yazarlar böylelikle makaleyi çoğaltma, temsil, basım, yayım, dağıtım ve internet yoluyla iletim de dahil olmak üzere her türlü umuma iletim haklarını yetkili makamlarınca kullanılmak üzere Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi'ne devrederler. Bununla beraber makaleyi satmamak koşuluyla kendi amaçları için çoğaltma hakkı gibi fikri mülkiyet hakları saklıdır. Makalenin herhangi bir bölümünün başka bir yayında kullanılmasına Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi'nin yayımcı kuruluş olarak belirtilmesi ve dergiye atıfta bulunulması şartıyla izin verilir. Atıf yapılırken dergi adı, makale adı, yazar(lar)ın adı soyadı, sayı no ve yayın yılı verilmelidir.
Dergide yayımlanan yazılardaki görüşlerin sorumluluğu yazarlarına aittir.
Bu dergide yayımlanan makaleler Creative Commons Attribution 4.0 ile lisanslanmıştır. Bu lisans, açık erişimli bir makalenin ticari olmayan bir şekilde tekrar kullanılmasına, yazar doğru atfedildiği sürece izin verir.
